بررسی مفهوم مهندسی ذهن در جنگ شناختی
کد مقاله : 1131-COG
نویسندگان
سید محسن میرباقری *
پسادکتری سیاستگذاری علم و فناوری، دانشکده مدیریت، اقتصاد و مهندسی پیشرفت، دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران.
چکیده مقاله
زمینه و هدف: با گسترش ابعاد جنگ‌های مدرن، جنگ شناختی به‌عنوان یکی از ابزارهای راهبردی برای تأثیرگذاری بر ذهن و رفتار انسان‌ها مورد توجه قرار گرفته است. در این زمینه، مهندسی ذهن به‌عنوان مطالعه‌ای روشمند و هدفمند برای فهم و تغییر شناخت‌ها، افکار و خواطر، نقشی اساسی در پیشبرد اهداف جنگ شناختی ایفا می‌کند. این پژوهش با هدف بررسی مفهومی و تحلیلی مهندسی ذهن و نقش آن در جنگ شناختی انجام شده است تا ابعاد نظری و کاربردی این مفاهیم تبیین شود.
روش‌ پژوهش: این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و بر پایه بررسی متون نظری و پژوهش‌های مرتبط انجام شده است. مفاهیم کلیدی از طریق تحلیل ادبیات استخراج و با روش‌های منطقی و مقایسه‌ای مورد تحلیل قرار گرفته‌اند.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهند که مهندسی ذهن از طریق مطالعه ساختارهای شناختی و استفاده از تکنیک‌های پیچیده، به‌دنبال تغییر در باورها، عواطف و رفتار انسان‌هاست. این فرآیند، در قالب جنگ شناختی، از ابزارهایی نظیر اطلاعات نادرست، تکنیک‌های روان‌شناختی و سوگیری‌های شناختی استفاده می‌کند. پیامدهای این پدیده شامل تغییر در تصمیم‌گیری‌های فردی، قطبی‌سازی اجتماعی و تضعیف انسجام جمعی است.
نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که مهندسی ذهن، به‌عنوان ابزاری کارآمد در جنگ شناختی، نه‌تنها بر شناخت‌ها و رفتار افراد اثر می‌گذارد، بلکه پیامدهایی گسترده در سطح اجتماعی و سیاسی دارد. این پژوهش بر اهمیت توسعه دانش و استراتژی‌های مقابله‌ای در برابر تهدیدات شناختی تأکید دارد و پیشنهاد می‌کند که تحلیل دقیق فرایندهای ذهنی و شناخت تکنیک‌ها و ابزارهای مهندسی ذهن می‌تواند راهگشای کاهش آسیب‌پذیری‌ها در برابر این نوع تهدیدات باشد.
کلیدواژه ها
ماهیت ذهن، مهندسی ذهن، جنگ شناختی، تغییر رفتار، تکنیک‌های شناختی
وضعیت: پذیرفته شده